แนวทางปฏิบัติธรรมของ หลวงปู่ต่างๆ

พระคติธรรมสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

แม้บรรลุธรรมสูงสุด ก็มิอาจหลุดจากอำนาจกรรม

แต่ผู้ปฏิบัติธรรมจนสามารถมีความรู้พิเศษจะรู้ได้และบางทีก็ได้แสดงให้รู้ล่วงหน้า
เช่น พระอาจารย์สำคัญองค์หนึ่งท่านได้ปรารภให้ได้ยินเนืองๆว่า ในอดีตท่านเคยขับเกวียนทับเด็กตายโดยจงใจเจตนา

ดังนั้น ท่านจะต้องได้รับผลกรรมนั้น คือจะต้องถูกรถชนจนเสียชีวิตแน่ในภพชาตินี้
ท่านปรารภอยู่นานปี และแล้ววันหนึ่ง ท่านก็เตรียมตัวออกจากวัด
เมื่อถูกทักท้วงว่ารุ่งขึ้นจะถึงวันที่ท่านได้รับอาราธนาไปในการทำบุญบ้านหนึ่ง
ท่านก็ตอบง่ายๆตรงไปตรงมาว่าถึงเวลาวันนั้นแหละถูกแล้ว ไม่มีผู้เข้าใจ ความหมายของท่าน
และในวันนั้นเองเมื่อออกไปพ้นวัดเพียงไม่นาน รถที่ท่านนั่งไปก็คว่ำทับร่างท่านมรณภาพทันที
ท่านมรณภาพองค์เดียว คนอื่นปลอดภัย

หลังจากนั้นไม่กี่วันได้มีการทำศพท่าน ปรากฏว่าอัฐิของท่านที่ยังไม่ทันเย็นสนิทได้เกิดเป็นมณีสวยงามต่างๆกัน ที่รู้จักกันดีในบรรดาพุทธศาสนิกชนทั้งหลายว่า นั่นคือพระธาตุ เครื่องหมายแสดง ความไกลกิเลสสิ้นเชิงแล้ว

พระอาจารย์องค์นี้ท่านไม่เพียงแสดงให้
เห็นอำนาจของกรรมที่ผู้ใดได้ทำแล้วจักต้องได้รับ
แม้จะปฏิบัติธรรมสูงสุดก็ยังหนีไม่พ้น

จากหนังสือชีวิตนี้น้อยนักแต่สำคัญนัก
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่หล้า เขมปัตโต
วัดบรรพตคีรี (วัดภูจ้อก้อ) จ.มุกดาหาร

ใดๆ ในโลกล้วนอนิจจัง
ใดๆ ในโลกล้วนทุกขัง
ใดๆ ในโลกล้วนอนัตตา
ผู้ใดพิจารณาอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ให้เห็นพร้อมกันในขณะเดียว
พร้อมกับลมเข้าออก

ผู้นั้นก็จะเบื่อหน่าย คลายเมา ในวัฏสงสาร จะสิ้นความสงสัยในวัฏสงสาร
จะเป็นตัวมหาศีล จะเป็นตัวมหาสมาธิ จะเป็นตัวมหาปัญญา

หลวงปู่หล้า เขมปัตโต

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อเยื้อน ขันติพโล
วัดเขาศาลาอตุลฐานะจาโร อ.บัวเชต จ.สุรินทร์

"การเห็นไตรลักษณ์นั้น
ถ้าเห็นแล้ว เห็นอีก วันนี้ก็เห็น พรุ่งนี้ก็เห็น
อย่างนี้ไม่ใช่แล้ว อันนี้เป็นสังขารแล้ว

เพราะการเห็นไตรลักษณ์ที่แท้จริง มันเห็นแค่ครั้งเดียว แล้วจบหมด นี่เป็นปัญญาของจริง

ไม่มีหรอกที่จะต้องมาพิจารณาแล้วพิจารณาเล่า
ถ้าเป็นอย่างนั้น ยังไม่ใช่

เข้าใจไหม"

หลวงพ่อเยื้อน ขันติพโล

 

โอวาทธรรมหลวงปู่สิม พุทธาจาโร
วัดถ้ำผาปล่อง อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่

"การทำความดีบำเพ็ญเพียรนั้นอย่ารอช้า การเริ่มต้นที่จะทำนั้นมีได้ทุกวัน
ถ้าความตายมาถึงจะได้ไม่เสียใจที่ไม่ได้ทำ

เพราะการทำ กับการไม่ได้ทำนั้น...มันจะเห็นผลตรงหลังจากที่ดายไปแล้วนั่นแหละ"

หลวงปู่สิม พุทธาจาโร

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อทอง จนฺทสิริ
วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

"การปฏิบัติสมาธิของพวกเราทีแรกก็เหมือนอ่าน ก ไก่ ข ไข่ มันลำบากมั๋ยล่ะ มันลำบากตรงที่มันไม่รู้ จำได้บ้าง ไม่ได้บ้าง เขียนถูกบ้าง ไม่ถูกบ้าง มันก็ลำบาก พอมันเกิดความชำนาญแล้วไม่มีอะไรลำบาก

การปฏิบัติของพวกเราก็เหมือนกัน บริกรรมให้มันมาก บริกรรมจนจิตของเรามันนิ่ง ไม่นึก ไม่คิด ไม่ปรุง ไม่แต่ง อะไรทั้งนั้่น หลุดจากคำบริกรรมมันก็ไม่ทุกข์ ไม่ปรุง ไม่แต่ง ไม่นึก ไม่คิด เพราะมันเกิดการฝึกมามาก"

หลวงพ่อทอง จนฺทสิริ

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อสมบูรณ์ กนฺตสีโล
วัดป่าสมบูรณ์ธรรม อ.ชาติตระการ จ.พิษณุโลก

“ความดีก็ตาม ความชั่วก็ตาม
ทุกอย่างมีกาล มีเวลาหมดจะให้ผลตอนไหน
ก็แล้วแต่เหตุปัจจัยที่เราทำ เราสร้างขึ้น
พวกเราก็เหมือนกันยังไม่พอก็สร้างกันไปก่อน
บำเพ็ญไปก่อนฝึกฝนอบรมจิตใจตนเอง
สร้างคุณงามความดี ให้เกิดให้มีขึ้นแก่ตน
ไม่ได้ทำเพื่อใคร ทำเพื่อตนเองนะ”

หลวงพ่อสมบูรณ์ กนฺตสีโล
วันพระ แรม ๘ ค่ำ เดือน ๔
๓๐ มีนาคม ๒๕๕๙

 

โอวาทธรรมท่านพ่อเฟื่อง โชติโก
วัดธรรมสถิต จ.ระยอง

"กิเลสมันทรมานเรามามากแล้ว เราต้องหัดทรมานมันบ้าง ต้องระวังตัวของเราให้ดี

ปัญญาที่จะละกิเลสได้นั้น เป็นปัญญาส่วนพิเศษไม่ใช่ปัญญาธรรมดา ต้องมีสมาธิเป็นบาทเป็นฐาน จึงจะละเขาได้"

ท่านพ่อเฟื่อง โชติโก

 

โอวาทธรรมท่านเจ้าคุณนรรัตนราชมานิต
วัดเทพศิรินทราวาส จ.กรุงเทพฯ

ดอกมะลิ

ดอกมะลิ เป็นดอกไม้ที่ถูกรับรองแล้วว่าเป็นดอกไม้ที่หอมเย็นชื่นใจที่สุด และขาวบริสุทธิ์ที่สุดในบรรดาดอกไม้ทั้งหลาย

ชีวิตของมนุษย์ที่เป็นอยู่ก็เช่นเดียวกับการเล่นละคร ขอให้เป็นตัวเอกที่มีชื่อเสียงที่สุดเช่นเดียวหรือลักษณะเดียวกับดอกมะลิ อย่าเป็นตัวผู้ร้ายที่เลวที่สุด และให้เห็นว่าดอกมะลินี้จะบานเต็มที่เพียง ๒-๓ วัน ก็จะเหี่ยวเฉาไป

ฉะนั้นขอให้ทำตัวให้ดีที่สุด เมื่อยังมีชีวิตอยู่ให้หอมที่สุดเหมือนดอกมะลิที่เริ่มแย้มบานฉะนั้น

“ จงเลือกทำแต่กรรมที่ดี ๆ ”

ท่านเจ้าคุณนรรัตนราชมานิต

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฺฑิโต
ที่พักสงฆ์สวนทิพย์ จ.นนทบุรี

ต้องทำภาวนากันนะ อย่าทอดทิ้ง อย่าผัดวันนะ มันจะทำให้เราวุ่นวาย ตายไปแล้วมันจะได้ยาก มันจะหลงชาติหลงภพ ไปตกสภาวะกรรม จงรีบเร่งเถิด

หลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฺฑิโต

 

พระนิพนธ์สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

... แทบทุกคนเคยเป็นมาแล้ว ทั้งเทวดา เจ้าฟ้า พระมหากษัตริย์ ยาจก วณิพก เศรษฐี คหบดี ตลอดจนสัตว์ใหญ่สัตว์น้อย เคยตายมาแล้วด้วยอาการต่างๆ ตายอย่างเทวดา ตายอย่างเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน ตายอย่างขอทานข้างถนน ตายอย่างสัตว์ ทั้งที่ตายเอง และทั้งที่ถูกฆ่าตาย เคยมีทั้งสุข เคยมีทั้งทุกข์ เคยเป็นทั้งผู้ร้าย เคยเป็นทั้งผู้ดี น้ำตาเคยท่วมบ้านท่วมเมืองมาแล้ว กระดูกทับถมแผ่นดินนี้หาที่ว่างสักเท่าปลายเข็มหมุดจะปักลงก็ไม่พบ เปรียบกับชีวิตนี้เพียงชาติเดียว

ชีวิตนี้น้อยนัก จะห่วงใยแสวงหาอะไรอีกมาให้ชีวิตนี้ ที่จะสำคัญกว่าการห่วงหาทางหนีมือแห่งกรรม ที่ทำไว้มากมายให้อดีตชาติ

พระนิพนธ์ ธรรมเพื่อความสวัสดี
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่สังวาลย์ เขมโก
วัดทุ่งสามัคคีธรรม จ.สุพรรณบุรี

ชีวิตสังขารร่างกายของคนเราย่อมแก่ลงไปล่วงลงไปตามกาลเวลา ส่วนเจ้าตัณหาสิ มันยังหนุ่มยังสาวอยู่เสมอ ตาก็สวย ปากก็สวย แก้มก็สวย มันสวยไปหมด นี่ก็กิเลสตัณหามันว่าสวยนะ

ส่วนพระอริยะเจ้าท่านรู้จักมารยาของกิเลสตัณหาเสียแล้ว หลอกท่านให้หลงไม่ได้เลย ท่านจึงสอนให้มีการเจริญกรรมฐาน ภาวนา เป็นยารักษาใจให้ญาณทัสสนะมันเกิดขึ้นภายใน ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ จึงจะสามารถรู้เรื่องความจริงของสิ่งเหล่านี้ได้

หลวงปู่สังวาลย์ เขมโก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่แบน ธนากโร
วัดดอยธรรมเจดีย์ จ.สกลนคร

ความมีทั้งหลายพระพุทธเจ้าสรรเสริญ การมีสติ
การมีสติเลิศกว่ามีสิ่งอื่นๆทั้งหมด

การชนะพระพุทธเจ้าสรรเสริญการชนะตนเอง
การชนะตนเองเลิศกว่าการชนะใดๆทั้งหมด

หลวงปู่แบน ธนากโร

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

กรรม เหมือนเมล็ดพืชที่ถูกหว่านลงในดิน

"เมื่อเราได้คิดได้พูดได้ทำอะไรลงไปแล้ว มันก็เริ่มก่อผลเป็นวิบากขึ้นในจิต ซึ่งเป็นประจุกรรม เหมือนข้อมูลที่ถูกป้อนเข้าเครื่องคอมพิวเตอร์

เราจะไปลบ ไปล้าง ไปเปลี่ยน ไปแปลงอะไรไม่ได้อีกแล้ว ได้อยู่อย่างเดียวคือ คอยจนกว่ามันจะงอกออกมา และผลิดอกออกผลให้เราเก็บเกี่ยว

ด้วยเหตุนี้ท่านจึงสอนว่า สิ่งที่ทำลงไปแล้ว อย่าย้อนคิดเสียดาย อย่าเก็บมากังวลครุ่นคิด แต่ก่อนจะกระทำสิ่งใด ให้ไตร่ตรองจนรอบครอบเสียก่อน ด้วยสติด้วยปัญญาด้วยเหตุผลก่อน จะทำเรามีโอกาสเต็มที่ว่า จะทำอย่างไร เพื่อที่จะไม่ย้อนคิดเสียใจ เสียกำลัง เสียเวลาที่จะล้มล้าง สิ่งที่เอาคืนมาอีกไม่ได้แล้ว"

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ขาว อนาลโย
วัดถ้ำกลองเพล จ.หนองบัวลำพู

"พากันทำภาวนาไป วันหนึ่ง ๆ อย่าให้ขาด อย่าให้มันเสียเวลาไป ภาวนาไป ชั่วโมง หรือยี่สิบ สามสิบนาที อย่าให้มันขาด อาศัยอบรมจิตใจของตน ทำมันไป ขัดเกลาใจของตน”

หลวงปู่ขาว อนาลโย

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เพียร วิริโย
วัดป่าหนองกอง ต.บ้านค้อ อ.บ้านผือ จ.อุดรธานี

"ถ้าไม่มีตัวตน..มันก็สุขเท่านั้นล่ะ"

มันก็มีมาตั้งนานแล้วนะ ตั้งแต่ก่อนพระพุทธเจ้าเกิด
แต่ไม่มีใครทำ..พระพุทธเจ้าท่านมาทำมาเห็น ท่านจึงพาทำ
ทำก็ทำของเก่า "กายกับใจ" เห็นก็เห็นกายกับใจ
ถ้าเห็นใจ ใจก็หมดเท่านั้นล่ะ ใจก็สงบ ถ้าใจสงบ..ก็สุขเท่านั้นล่ะ

ความคาดความหมายว่า "รูป รส กลิ่น เสียง โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์"
มันเป็น "สมุทัย" นะ ถ้าค้นเข้าไปหาเหตุมันจึงเป็น "มรรค"
มรรคมันเป็น "อนัตตา" นะ ไม่มีตัวตน ถ้าไม่มีตัวตน มันก็สุขเท่านั้นล่ะ
จึงให้พากันดู "อสุภะ" ให้มันมาก ให้มันชัด ความกำหนัดยินดีมันจึงค่อยหมด

ถ้าไปสำคัญมั่นหมายว่าเพศหญิงเพศชาย..มันก็ทุกข์
เพศหญิงเพศชายมันเป็นของโลก มันเป็นของสมมติเฉยๆ
ถ้าเราดูอสุภะให้มันเห็นเป็นกองกระดูก มันก็ไม่มีตัวตน
ความอยากได้ความกำหนัดยินดีก็หมดนั่นล่ะ
จึงให้พากันดูใจตัวเองว่ามันจะเอาอะไร มันยังยินดีอะไร
ถ้าเห็นใจแล้วมันก็มีความสุขเท่านั้นล่ะ

เพราะสุขมันอยู่กับใจ ไม่ได้อยู่ที่อื่น
ถ้าเราพิจารณาดูตัวเรา อย่าไปทำที่อื่น

จากหนังสือเรื่อง "ธรรม..ย้ำเตือน"
หลวงปู่เพียร วิริโย

 

พระนิพนธ์สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

อำนาจจิตของมนุษย์มีกำลังเหนืออำนาจทั้งหลาย เมื่อจิตดี มีแสงแห่งความบริสุทธิ์ที่ไม่ถูกความเศร้าหมองของกิเลสบดบัง อำนาจจิตที่ดีนั้น ก็จะส่งผลดีให้เกิด เป็นผลดีที่จะเกิดแก่โลก นั่นก็คือมีคนดีมีผู้มีจิตดีมากเพียงใด

อำนาจจิตที่ดีก็จะส่งผลดีให้เกิดแก่โลกมากเพียงนั้น ความเจริญของจิตใจจะมีได้แต่ในจิตที่ดีเท่านั้น จิตใจที่ไม่ดีจะมีแต่ความเสื่อมทราม อันจะทำให้ก่อกรรมทำความเสื่อมทรามให้เกิดแก่โลก

พระนิพนธ์ ธรรมเพื่อความสวัสดี หน้า 82
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เทสก์ เทสรังสี
วัดหินหมากเป้ง จ.หนองคาย

ผู้มีปัญญา แต่ขาดศรัทธา ความเพียร แลความอดทนกล้าหาญ
ก็ไม่สามารถจะค้นคว้าจับเอาตัวของมันออกมาประจันหน้าได้

ผู้มีศรัทธา มีความเพียรกล้าหาญแต่ขาดปัญญา ก็ไม่สามารถจะประหารมันได้เหมือนกัน

ผู้มีศรัทธา มีความเพียรด้วย และมีความอดทนกล้าหาญประกอบด้วยปัญญา ประกอบความเพียรรักษาความดีนั้นๆ ไว้ติดต่อกันอย่าให้ขาด นั่นแลจึงสามารถขจัดกิเลสานุสัยให้หมดสิ้นไปได้

หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต
วัดถ้ํากลองเพล จ.หนองบัวลําภู

"พระพุทธเจ้า ทรงให้พิจารณา เกี่ยวกับความตาย พวกเราที่นั่งอยู่นี้ พิจารณาความตายกันบ้างไหม มีแต่หลับปุ๋ยๆๆ ตื่นขึ้นมามีแต่หาอยู่หากิน อย่างนี้แหละ

โอ...เรามีความตายเป็นธรรมดา
โอ...เมื่อไหร่เราจะตายหนอ

เราทำไมเพลิดเพลินเจริญใจ อยู่กับสิ่งที่ไม่เป็นสาระแก่นสาร เราจะรีบทำคุณงามความดีก่อนตายนี่"

หลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต

 

โอวาทธรรมหลวงปู่หล้า เขมปัตโต
วัดบรรพตคีรี (ภูจ้อก้อ) จ.มุกดาหาร

"พระนิพพานนี้เป็นของลึกซึ้งมาก เป็นของยากอยู่กับท่านผู้อาลัยอาวรณ์กับโลกอดีตกับโลกอนาคตกับโลกปัจจุบัน

โลกอดีตนั้นคือผู้รู้ที่ล่วงไปแล้ว
โลกอนาคตนั้นคือผู้รู้ที่ยังไม่มาถึง
โลกปัจจุบันนั้นคือผู้รู้ที่ยังมีอยู่ทรงอยู่ในปัจจุบัน
โลกอดีตโลกอนาคตนั้นมารวมอยู่ในโลกผู้รู้ในปัจจุบันแล้ว ไม่ต้องสงสัยไปส่งส่ายหา จะเป็นกรรมเป็นวิบากวนกันอยู่เหมือนงูกินหางตน เหมือนหยอกเงาตนจะไม่มีเงื่อนต้นเงื่อนปลายไม่จบสิ้นลงได้

อย่าสำคัญตัวเข้าไปสอดแทรกเสวยและยึดถือ อย่าไปจี้ อย่าไปปล้น อย่าไปลักไถ่ลักถอน มอบคืนส่งคืนให้ผู้รู้ด้วยมหาสติมหาปัญญาอันชัด อย่าได้สุ่มเดาด้นคาดคะเน ให้เป็นมหาปัจจัตตังอันสุดท้ายแล"

หลวงปู่หล้า เขมปัตโต

 

พระนิพนธ์ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

ทำความดีด้วยใจว่างจากกิเลส ทำความดีอย่างสบาย ๆ อย่างมีอุเบกขา คือ ทำใจเป็นกลางวางเฉย ไม่หวังผลอะไรทั้งสิ้น

การตั้งความหวังในผลของการทำดีเป็นธรรมดาของสามัญชนทั่วไป ซึ่งก็ไม่ผิด แต่ก็จะถูกต้องกว่าหากจะไม่ตั้งความหวังเลย

เมื่อรู้ว่าเป็นความดีก็ทำเต็มความสามารถของสติปัญญา ไม่เดือดร้อนให้เกินความสามารถ ไม่มุ่งหวังให้ฟุ้งซ่าน ไม่ผิดหวังให้เศร้าเสียใจ การทำใจเช่นนี้ไม่ง่าย แต่ก็เป็นสิ่งทำได้

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก