DE VIER WAARHEDEN

DE VIER WAARHEDEN


En zo komen wij, wonder boven wonder, bij de Boeddha's prachtige ontdekking van de vier waarheden:
De eerste waarheid is die van de alomtegenwoordigheid van het lijden. Je kunt in feite ook zeggen die van de alomtegenwoordigheid van de erfzonde. Want de tweede waarheid is dat het lijden wordt veroorzaakt door de levensdorst: d.w.z. de dingen willen, niet zoals ze zijn, maar zoals wij denken dat ze zouden moeten zijn, en vooral niet veranderlijk en vergankelijk zoals alles is!
De derde waarheid is dat het lijden dus zal ophouden, wanneer het ons lukt, om die levensdorst af te leggen. En de vierde waarheid is die van de middenweg (tussen eerst de extremen van genotzucht en zelfkwelling) om van die levensdorst af te komen: in het Advayavada-boeddhisme het edele achtvoudige pad van achtereenvolgens het beste inzicht, het beste besluit, de beste formulering (om ons besluit objectief en bekritiseerbaar te maken), de beste instelling, de beste uitvoering, de beste inspanning, de beste aandacht en de beste bezinning, wat ons tot een nog beter inzicht dient te voeren, en zo verder.
Wij sluiten aldus eindelijk weer aan bij de voortgang naar beter toe van het geheel. Want de richting waarin de dingen gaan, kan alleen maar de juiste zijn. ER IS NAMELIJK GEEN ANDERE. Er is maar één Te. Tao doet zó en niet anders. Er is maar een weg naar Rome. Er is maar een Waarheid. Het boeddhisme, vooral het Zen-boeddhisme en zeer zeker het dynamische Advayavada-boeddhisme, is niet een verlossingsleer zoals bijvoorbeeld het hindoeïsme, maar een verzoeningsleer. Door het achtvoudige pad te volgen, verzoenen wij ons met de gang naar beter toe van het bestaan. De mens ervaart als vooruitgang wat overeenkomt met de richting waarin het bestaan voortgaat in de tijd. Want de mens is een deel van het geheel. En omdat wij het boeddhistisch levenspad als vooruitgang ervaren, weten wij dat dát de algemene richting van het bestaan is.
In het Advayavada-boeddhisme wordt, zoals gezegd, het achtvoudige pad benadrukt als een weerspiegeling onder de mensen en in menselijke termen van die vooruitgang van het bestaan. De advayavadin ervaart heel duidelijk in zijn eigen volgen van het pad de algemene vooruitgang, de alles omvattende trek naar beter toe, van het bestaan. Hij vindt in zijn persoonlijk volgen van het pad het onweerlegbaar bewijs van die vooruitgang van het geheel.

Tot slot, althans bijna, de eerste vier van de 36 deeltjes van de Hsin Hsin Ming, geschreven door Seng-ts'an, de Derde Patriarch van het Zen-boeddhisme, omstreeks het jaar 600. Hsin Hsin Ming betekent zoiets als Verhandeling over het Waarlijk Gelovig Denken:
De Volmaakte Weg* is heel makkelijk,
behalve dat hij geen kiezen en verkiezen duldt;
enkel aan wie vrij van haat en liefde is,
toont hij zich ten volle en onvervalst.
Een haarbreed van verschil in je oordeel,
zal hemel en aarde van elkaar scheiden;
als je de weg in zijn geheel wilt aanschouwen,
dien je elk voor of tegen te mijden.
Het immer in stelling brengen van je voorkeur,
is een ziekte van je denken:
wanneer de diepste zin der dingen je ontgaat,
verstoor je steeds voor niets je gemoedsrust.
De weg is volkomen als de uitgestrekte ruimte;
niets ontbreekt, niets is overbodig:
het is door het maken van keuzes,
dat wij die hoedanigheid uit het oog verliezen.
* dus Tao, of het Bestaan, God ofwel de Natuur als u wilt.
De fundamentele bedoeling van het Zen-boeddhisme en het Advayavada-boeddhisme is dat wij de waarneembare werkelijkheid gaan ervaren, niet als een wereld van dingen die steeds enkel iets zijn ten opzichte van iets anders, maar als een wereld van gelijkwaardige dingen op zich die goed zijn zoals ze zijn en tezamen één zijn. De wereld te ervaren als één van gelijkwaardige dingen op zich die goed zijn zoals ze zijn en tezamen één zijn is Nirvana, de Leegte, het Paradijs; het is de wereld te ervaren zoals zij door het Bestaan is bedoeld, het is het bestaan te ervaren zoals het werkelijk is. De in 1990 overleden Indiase wijsgeer Shree Rajneesh schreef mij zo'n vijf jaar voor zijn dood het volgende:

De waarheid waarover ik spreek is een gevoel van blijdschap in je hart. Het heeft niets te maken met logisch denken of wijsheid. Het heeft te maken met een transformatie van je meest innerlijke kern. Het is wanneer je wezen begint te bonzen en te kloppen in harmonie met het bestaan.. wanneer er geen dissonantie meer is tussen jou en het geheel.. wanneer je zo afgestemd bent op het geheel dat jij er niet meer bent, maar enkel het geheel er is. ​

En om die transformatie te bewerkstelligen en dat groots gevoel van 'thuis te zijn in de wereld' te bereiken, zegt het Advayavada-boeddhisme dit:
(1) de dingen losweken van hun tegendeel of ideaalbeeld of spookbeeld - vele vervallen hierdoor, want ze bestaan enkel bij gratie van hun tegendeel, ideaalbeeld of spookbeeld.
(2) de overblijvende enkelvoudige dingen-op-zich, hoewel ook leeg, d.w.z. onderling afhankelijk ontstaan, en uiteindelijk ook veranderlijk en vergankelijk, erkennen als de werkelijke draden van het bestaan.
(3) inzien dat de stof, dus het geheel, geen andere draden dan deze heeft - er is daarnaast geen opzet, geen plan, geen doel, geen noodlot, enkel richting, enkel, in menselijke termen, vooruitgang in de tijd. Hiermee zou ik mijn inleiding willen eindigen.

(verygood) ​