เรื่องเด่น หลักปฏิบัติ “ปฏิจจสมุปบาท” (พุทธทาสภิกขุ)

… พูดอย่างวิชา หรืออย่างปรัชญามันก็พูดอย่างหนึ่ง พอถึงปฏิบัติมันก็กลายเป็นอีกอย่างหนึ่ง คำพูดไม่เหมือนกัน จะยกตัวอย่างเรื่องปฏิจจสมุปบาทที่ยืดยาว ที่เราสวดกันยาวๆ นั่นนะ อวิชชาเกิดสังขาร สังขารเกิดวิญญาณ วิญญาณตลอดสายนั้นน่ะ มันเป็นรูปแบบของปรัชญา ให้รู้ว่าอย่างนั้น เป็นปรัชญาที่มีเหตุผล ที่พอจะเห็นแจ้งได้ พอที่จะทำให้มันเป็นวิทยาศาสตร์ขึ้นมาได้…




ทีนี้พอมาถึงคราวปฏิบัติ มันมีเพียงแต่ว่า มีสติในเมื่อตากระทบรูป หูกระทบเสียง จมูกกระทบกลิ่น พูดสั้นๆ ก็ว่ามีสติเมื่ออายตนะทำงาน สั้นๆ เท่านี้ มีแค่นี้ก็พอ…



ปฏิจจสมุปบาทสำหรับรู้ยาวเฟื้อย พอปฏิจจสมุปบาทสำหรับปฏิบัติ คือมีสติเมื่ออายตนะทำงาน ก็คือควบคุมได้ที่ผัสสะ เป็นผัสสะแห่งวิชชาไว้เสมอ ก็คือปฏิบัติปฏิจจสมุปบาทสำเร็จประโยชน์ทั้งสาย ทุกข์ไม่เกิดนะ มีสติเมื่ออายตนะทั้ง ๖ ทำงานนั่นแหละคือปฏิบัติ เรียกว่าปฏิบัติปฏิจจสมุปบาท…



ตัวปฏิจจสมุปบาทตั้งสิบสอง อาการ สิบเอ็ดอาการนั้นน่ะ ยาวเฟื้อยและก็มีเรื่องมาก แล้วก็มันเป็นเรื่องของธรรมชาติ ที่จะเป็นไปอย่างนั้นตามธรรมชาติ เมื่อเราจะควบคุมมัน เรื่องเหลือนิดเดียว ให้มีสติเมื่ออายตนะทั้ง ๖ ทำหน้าที่เท่านั้นแหละ ก็ควบคุมปฏิจจสมุปบาททั้งหมดได้…



พุทธทาสภิกขุ

Credit: ขอขอบพระคุณที่มาจาก อบรมพระนวกะ โดย ท่านพุทธทาสภิกขุ