"มิลินทปัญหา" การ์ตูนธรรมะ ฝีมือคนไทย

<TABLE cellSpacing=1 cellPadding=5 align=center border=0><TBODY><TR><TD></TD></TR><TR><TD>

พระเจ้ามิลินท์กับพระนาคเสน​

</TD></TR></TBODY></TABLE>​

ในบรรดาเรื่องราวที่เกี่ยวกับการสนทนาธรรม มีอยู่เรื่องหนึ่งที่ได้รับยอมรับจากนานาชาติทั่วโลก ว่าเป็นการปุจฉาวิสัชนาด้วยปัญญาอันหลักแหลมเหมือนคบไฟส่องนำทาง และทำให้ศาสนาพุทธคงอยู่มาตลอด 5,000 ปี

เรื่องราวที่ว่าเป็นบทสนทนาธรรมของพระเจ้ามิลินท์ กับพระนาคเสน ที่มาของ "มิลินทปัญหา" ซึ่งรจนามากว่า 2,000 ปี

สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ได้ทรงสนพระราชหฤทัยหนังสือมิลินทปัญหามากเป็นพิเศษ ได้ทรงอ่านหนังสือเล่มนี้โดยละเอียดลึกซึ้ง ดังได้ปรากฏลายพระราชหัตถ์ขีดเส้นใต้บันทึกหมายเหตุสาระสำคัญ รวมทั้งคำแปลคำศัพท์บาลีเป็นภาษาไทย อังกฤษ และฝรั่งเศสไว้ในทุกหน้าทุกตอนของหนังสือ

พระองค์ทรงมีพระราชประสงค์ที่จะช่วยเหลือให้คนทั่วไปได้ศึกษาธรรมจากหนังสือเล่มนี้ จึงได้อารธนาสมเด็จพระญาณสังวร วัดบวรนิเวศวิหาร ปรับปรุงตัดคำบาลีและคำศัพท์ออกตามสมควรโดยไม่เสียความ เป็นเหตุให้ชวนอ่านและได้ความเข้าใจในพระธรรมวินัยที่ยกขึ้นมาปุจฉาวิสัชนามากยิ่งขึ้น

ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้จัดพิมพ์ครั้งแรกเพื่อแจกจ่ายในวโรกาสที่ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 7 รอบ ในวันที่ 27 ตุลาคม 2527

ครั้นเมื่อเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้จัดพิมพ์หนังสือชุดรวมธรรมะมิลินทปัญหา เพื่อเป็นอนุสรณ์ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2539 เพื่อเป็นการสนองพระเดชพระคุณที่ทรงมีต่อบ้านเมืองและประชาชนทั่วทุกถิ่น

หนังสือมิลินทปัญหาฉบับดังกล่าวไม่เพียงหาอ่านกันไม่ได้ง่ายๆ ขณะเดียวกันก็ยังคงยากที่จะปฏิเสธว่า ธรรมะ นั้นเหมือนยาขม ที่ไม่ค่อยมีใครอยากจะหยิบขึ้นมาลิ้มลอง

คงดีไม่น้อยถ้าจะใช้การ์ตูนสื่อเรื่องธรรมะ

ในวโรกาสเฉลิมฉลองการครองราชย์ครบ 60 ปี ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในปีนี้ บริษัท เอพพริฌิเอท เอ็นเตอร์เทนเมนท์ จำกัด เจ้าเดียวกับที่เคยผลิตเรื่อง "ป.ปลาตากลม" การ์ตูนแอนิเมชั่น 3 มิติ (3D Animation) เต็มรูปแบบที่ออกอากาศเป็นครั้งแรกในเมืองไทย ทางช่อง 3 และการ์ตูนแนวล้อการเมือง "แท็กซี่" ฯลฯ จึงทุ่มทุนสร้างการ์ตูนแอนิเมชั่นธรรมะ "มิลินทปัญหา"

วัตถุประสงค์คือ การใช้การ์ตูนแอนิเมชั่นเป็นสื่อทำให้เรื่องของพุทธศาสนาเป็นเรื่องง่าย เด็กๆ ก็สามารถเข้าใจได้

ออกอากาศไปแล้ว 2 ตอน โดยจะมีทุกวันเสาร์-อาทิตย์ ตอนหกโมงเย็น ทางช่อง 7 ตอนละ 15 นาที

ไพบูลย์ นาระกันทา กรรมการผู้จัดการ บริษัท เอพพริฌิเอท เอ็นเตอร์เทนเมนท์ จำกัด เล่าถึงเบื้องหลังการทำงานชิ้นนี้ว่า

"ผมได้อ่านคำนำหนังสือมิลินทปัญหา รู้สึกสนใจ สมเด็จย่าบอกว่า อยากให้คนไทยได้รู้เรื่องมิลินทปัญหา เพราะเป็นแก่นแท้ทางศาสนา ไขเรื่องที่เราไม่เข้าใจ ทำให้เราแตกฉานในเรื่องพระพุทธศาสนาได้ และโดยคอนเซ็ปต์ของเรื่องนี้ถ้าเราไปศึกษาลึกๆ แล้ว เรื่องการสร้างพระพุทธรูปองค์แรกขึ้นมาก็ยังไม่มีใครพูดว่าเป็นเพราะอะไร

เราเข้าไปคุยกับอาจารย์คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ซึ่งก็ยืนยันว่าถ้าเป็นเรื่องการสร้างพระพุทธรูป พระเจ้ามิลินท์เรียกได้ว่าเป็นคนแรกที่สร้างพระพุทธรูปขึ้นมา อยู่ที่ "สากลนคร" เป็นเมืองที่มีจริง อยู่เมืองทาลีบัน ประเทศอัฟกานิสถาน

และในต่างประเทศ หนังสือเรื่องนี้เขาอ่านเป็นปรัชญา ทำให้เรารู้สึกว่า จริงๆ เรามีของดีอยู่ น่าจะหยิบขึ้นมาใช้ โดยผมทำหน้าที่เป็นสื่อถ่ายทอดเรื่องนี้ แต่ก็ไม่ถึงกับลึกซึ้งถึงขนาดที่คนต้องมานั่งเรียนรู้อย่างแตกฉานจากการ์ตูนเรื่องนี้"

ในส่วนของเนื้อหานั้น เล่ากันว่า เมื่อครั้งพุทธกาล มีพุทธพยากรณ์ไว้ว่า 500 ปี หลังจากพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานไปแล้ว "พระเจ้ามิลินท์" กษัตริย์นักปราชญ์ชาวกรีกผู้มากด้วยบุญบารมีจะกรีธาทัพเข้ามายึดอินเดีย และด้วยอานุภาพปัญญาของตน จะย่ำยีเสียซึ่งสมณพราหมณ์ทั้งหลายด้วยปัญหาอันละเอียดลึกซึ้ง

แต่จะมีภิกษุนามว่า "นาคเสน" ไปทำลายถ้อยคำของพระเจ้ามิลินท์และตอบข้อสงสัยในเรื่องราวของชีวิตมนุษย์ ทำให้พระองค์เกิดความร่าเริงยินดีด้วยปัญญาที่ก่อเกิดด้วยศรัทธาที่พระเจ้ามิลินท์มีต่อพระศาสนา จึงได้สร้างพระพุทธรูปองค์แรกของโลก

เพื่อให้ได้การ์ตูนที่สมจริง ทีมงานของบริษัทเอพพริฌิเอทต้องใช้เวลาในการศึกษาข้อมูลอยู่ราว 2 ปี โดยเฉพาะของส่วนของสถานที่ในเรื่อง เช่น วิหารเอธีนา วังพระเจ้ามิลินท์ การแต่งกายของตัวละคร รวมทั้งในคาแร็กเตอร์ตัวละครแต่ละตัว

ตัวอย่างเช่น "พระนาคเสน" เป็นพระชาวอินเดีย "แขกขาว" บุคลิกสุขุม สง่างาม มีความเฉียบแหลมทางปัญญา เข้าใจธรรมะอย่างถ่องแท้ เป็นที่เลื่อมใสศรัทธาของสาธุชนทั่วไป *วันชาติ พิมานคำ* โปรดักชั่นดีไซน์ เป็นคนออกแบบ โดยนำมาจาก 32 ประการของมหาบุรุษ

"พระเจ้ามิลินท์" เป็นกษัตริย์ชาวกรีกที่ยิ่งใหญ่ รูปร่างสง่างาม แข็งแรง ไว้หนวดเคราดูน่าเกรงขาม มีนิสัยก้าวร้าว ดุดันในการสงคราม แต่ทรงมีความลึกซึ้งในความคิดความอ่าน รักในความยุติธรรม ใจกว้าง ยอมรับฟังในเหตุผล

"ส่วนที่ยากสุด คือข้อมูลเรื่องพระเจ้ามิลินท์ เพราะมีเยอะมาก แต่เราต้องดึงคาแร็กเตอร์ตัวละครออกมาให้ได้ ต้องมาตีโจทย์ว่าพระองค์ต้องมีพระมเหสีด้วยนะ มีอำมาตย์ มีเมืองข้างๆ มีคนจีนมาค้าขาย ซึ่งเราต้องคิดให้สมจริงๆ เพราะถ้าให้สองคนมาคุยกันจะไม่น่าสนใจ ยากที่การตีโจทย์"

ด้วยทีมงานทั้งหมดราว 40 คน กับงบประมาณอีกกว่า 10 ล้านบาท โดยมี *พิเศษ สังข์สุวรรณ* เป็นผู้เขียนบท

"โชคดีที่เราได้คุณมนตรี เจนอักษร มาพากย์บทพระนาคเสน และคุณรอง เค้ามูลคดี พากย์เป็นพระเจ้ามิลินท์ ทำให้เรื่องนี้น่าสนใจขึ้นอีก"

ไพบูลย์บอกว่า หัวใจของเรื่องนั้นประการหนึ่งคือ ต้องการให้เห็นว่าคนที่นับถือเทพ นับถือวัตถุ พอมาศึกษาอย่างจริงจัง เขาสามารถเปลี่ยนความคิดมานับถือพุทธศาสนา ซึ่งเป็นวิทยาศาสตร์ หาเหตุผลได้

อีกประการคือ ต้องการให้เราชาวพุทธได้รู้จักพระเจ้ามิลินท์ รู้ว่ามิลินทปัญหาคืออะไร แล้วการต่อยอดต่อมาเป็นเรื่องของผู้ชม

"มีหลายคนถามว่าทำไมต้องเอาของต่างประเทศ จริงๆ โดยเนื้อเรื่องเกิดที่โน่น แต่ก็มีรายละเอียดบางอย่างที่ผมปรับให้เป็นปัจจุบัน เช่น เครื่องนุ่งห่มของพระนาคเสนเป็นแบบพระไทย นอกจากพระยุคแรกของไทยก็ไม่โกนศีรษะ ไม่โกนคิ้ว นี่คือส่วนที่เราปรับให้เหมือนปัจจุบัน

จริงๆ ผมอยากจะทำให้คนรู้สึกว่าเรื่องพุทธศาสนาถ้าเราทำดีๆ ด้วยหัวใจจริงๆ มันก็สามารถถ่ายทอดออกมาได้ มันไม่ใช่เรื่องน่าเบื่อ

เรามามองเรื่องมิลินท์ ท่านเป็นคนตะวันตก นับถือเทพ สุดท้ายมานับถือพระพุทธศาสนา ถ้ามองตามความจริง ถ้าเปลี่ยนศาสนาอะไรจะเกิดขึ้น ต้องมีการต้อสู่มากมายเพื่อให้คนยอมรับ

และอีกเรื่องคือ ท่านบุกยึดอินเดียตอนเหนือได้แล้ว และถูกหยุดโดยพระนาคเสน ทำให้เรารู้สึกว่าการใช้สติปัญญาเป็นเรื่องสำคัญมาก"

กับงานทางด้านแอนิเมชั่นนั้น ไพบูลย์ให้ความเห็นว่า ในเมืองไทยเพิ่งมาบูมเมื่อ 2-3 ปีก่อน เราก็ค่อยๆ ทำให้ฝีมือพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ ให้ฝีมือเป็นที่ยอมรับ ถ้าเราจะสร้างอุตสาหกรรมได้จริงๆ ก็ต้องทำสินค้าของเราให้มีคุณภาพ

ถ้าเป็นแอนิเมชั่น ถ้าเป็นซีรี่ส์ เราก็ได้ในระดับหนึ่ง แอนิเมชั่นซีรี่ส์ทีวีจริงๆ ที่เราดูทุกวันนี้มันถูกเอาไปเปรียบเทียบกับหนัง ทำให้เห็นว่าของต่างประเทศดีกว่า ซึ่งเขาทำ 3-4 ปี ใช้ทุนสูงเป็นพันล้าน แต่ของเราเรื่องหนึ่ง 10 กว่าล้าน มันต่างกันมากๆ

ตอนนี้ซอฟต์แวร์ใช้เหมือนกันทั่วโลก อยู่ที่คนทำว่าสามารถพัฒนาฝีมือได้แค่ไหนมากกว่า เทคนิคไม่ต่างกัน อยู่ที่เวลา ทีมงานมีความพร้อมเพรียงแค่ไหน และอยู่ที่งบประมาณ

"ผมว่าบ้านเราทำงานด้านอาร์ตไม่ได้ด้อยกว่าเขา แต่มันอยู่ที่สตอรี่ อยู่ที่การตลาด การมองถึงเข้าถึงแก่นแท้ของเด็กจริงๆ ส่วนที่เรื่องหนึ่งจะทำได้เราต้องไปรีเสิร์ชแล้วรีเสิร์ชอีก แต่บ้านเราต้องต่อสู้กับสภาวะอะไรหลายอย่าง ซึ่งเราควรได้รับการสนับสนุนมากกว่านี้" ไพบูลย์ยืนยัน

สำหรับการ์ตูนเรื่องนี้ ไพบูลย์ย้ำว่า เหมาะสำหรับผู้ใหญ่ อยากให้บ้านเราเห็นว่าการ์ตูนเป็นสิ่งที่ดี เป็นสื่อสำคัญ ซึ่งต่อไปเอ็ดดูเทนเมน็ต์จะเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยในการปลูกฝังเยาวชน ถ้าวันนี้เรามีโอกาสพัฒนาความคิดของคนดู จะช่วยให้สังคมพัฒนาไปไกลกว่านี้

เพราะมิลินทปัญหาเป็นข้อปุจฉาวิสัชนาเกี่ยวกับปัญหาความเป็นไปของชีวิต มีสาระทางปัญหาธรรมที่สามารถนำไปปฏิบัติได้ในชีวิตประจำวัน



รูปประกอบจากเว็ป dhammathai.org

 

จะทำแอนนิเมชั่นทุกตอนของมิลินฯ งบ 10 ล้าน น้อยเกินไป
ทำไม่ได้หรอก ต้องมีประมาณ 50 ล้าน
อย่างไรก็ดี

ขออนุโมทนา.....สาธุ

 

อยากดูบ้างจัง แต่ไม่มีโอกาสดูทางโทรทัศน์ มีลงในเว็บไซค์บ้างไหมคะ

 

สาธุโมทนาเป็นอย่างสูงครับ

 

โมทนา สาธุ
ดีครับผมก็อยากดูด้วย น่าจะเป็นอีกหนทางหนึ่งที่ช่วยในการเผยแผ่พระศาสนา และคนทั่วไปสามารถจดจำได้ง่ายและดีขึ้น จะได้ให้ลูกๆหลานๆที่ต่างจังหวัดติดตามเพราะเด็กๆชอบอยู่แล้ว แถมมีพุทธศาสนาแฝงไว้ด้วยความแยบคาย

 

สาธุ โมทนาครับ ยังไม่มีโอกาสได้อ่านเป็นเล่มซักที เคยได้อ่านแต่บางตอน ได้ลองมาทำเป็นการ์ตูนก็ยิ่งดีครับ จะได้สามารถสื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น

 

ดีมากครับ ไว้ลับปัญญาให้แหลม มีประโยชน์มากในอนาคตสำหรับรุ่นต่อจากนี้

 

สาธุ อยากอ่านอีกครั้ง ดีมาก ถามตอบเรื่องยากให้ง่ายต่อความคิด