พระพุทธเจ้าเป็นอรหันต์ประเภทเจโตวิมุตติที่ไม่กำเริบ

พระพุทธเจ้าเป็นอรหันต์ประเภทเจโตวิมุตติที่ไม่กำเริบ

การบรรลุอรหันต์มี 2 ประเภทที่สำคัญคือ

1. ปัญญาวิมุตติ : ความหลุดพ้นด้วยปัญญา, ความหลุดพ้นที่บรรลุด้วยการกำจัดอวิชชาได้ จนทำให้สำเร็จอรหัตตผล ถ้าไม่ปฏิบัติสมถะกรรฐาน = พระอรหันต์สุขกวิปัสสโก (ไม่มีญาณวิเศษใดๆ นอกจากรู้การทำอาสวะให้สิ้นไป (อาสวักขยญาณ) อย่างเดียว เป็นอานิสงค์จากการที่ปฏิบัติวิปัสสนาเพียงอย่างเดียวไม่ได้อานิสงค์จากสมถะกรรมฐาน)

2. เจโตวิมุตติ : ผู้มีสมถะเป็นญาณ ผู้เจริญสมถะกรรมฐาน จนได้ฌานก่อน แล้วจึงเจริญวิปัสสนาต่อ จนเจโตวิมุตติไม่กำเริบ

ซึ่ง เจโตวิมุตติที่ไม่กำเริบ = ปัญญาวิมุตติ+พลังจิตจากสมถะกรรมฐาน

พระพุทธเจ้าเป็นพระอรหันต์ประเภทเจโตวิมุตติที่ไม่กำเริบ ดูจากหลักฐานนี้ได้:

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๓ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๕ อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต


".......เมื่อนั้น เราจึงปฏิญาณว่า ได้ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ ในโลก
พร้อมทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก ในหมู่สัตว์ พร้อมทั้ง สมณพราหมณ์
เทวดาและมนุษย์ ก็แลญาณทัสสนะได้เกิดขึ้นแก่เราว่า เจโตวิมุติของเรา ไม่กำเริบ ชาตินี้มีในที่สุด บัดนี้ภพใหม่ต่อไปไม่มี ฯ " <!-- / message -->